Ayvalık hakkında, leziz yemekleri, huzur dolu havası ve tarihi atmosferi ile Ege’nin en mükemmel bölgelerinden biri denilebilir. Geçmişte Kydonia ismi ile bilinen ve köklü bir geçmişi olan Ayvalık’ın, milattan önce 330’lü yıllara kadar inen geçmişi, Bizans ve Roma uygarlıklarının sona ermesinin ardından 15. yy. ortalarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğini yaşamış. Ayvalık I. Dünya Savaşı’nın ardından İzmir’in işgal edilmesi ile beraber 29 Mayıs 1919’da Yunan hükmüne girmiş ve işgal edilmesinin akabinde Anadolu’daki ilk kurşun olayı 172. Alay Komutanlığı’nda görev yapan Yarbay Ali Çetinkaya tarafından ateşlenmiş. Bu işgal 15 Eylül 1922’ye kadar devam etmiş ve 24 Temmuz 1923’de imzalanmış olan Lozan Antlaşması’nda dile getirilen Türkiye-Yunanistan Nüfus Değişimi gereğince, Makedonya, Girit ve Midilli Adası’ndaki Türkler ilçeye yerleşmiş.
Ayvalık hakkında, kültür çeşitliliğinin yanında doğanın tüm güzellikleriyle bezenmiş, doğayla tarihin iç içe geçtiği, benzersiz güzellikte bir ilçe demek yanlış olmaz. Sanat yönünden de zengin bir çeşitliliğe sahip olan Ayvalık’ta, dini ve sivil mimarinin en özgün, en karakteristik örneklerini görmek mümkün. Büyük bir kısmı yıkılmış olmasına karşılık, ayakta kalmış olan Ayvalık kiliseleri, kentin tarihsel yapısına da katkıda bulunan eserler arasında yer alıyor. Akdeniz şehir mimarisinin oluşturduğu eserler ve bu inşaların çevrelediği denize dik inen taş sokaklar, Ayvalık’ın benzersiz görüntüsüne en büyük katkıyı sağlayan detaylar.
Önemli bir turizm merkezi olan ilçede yıl boyu Akdeniz iklimi görülüyor. Ege Bölgesi’nde yer alması sebebiyle kış aylarında ılık ve yağışlı, yaz aylarında ise sıcak ve kurak bir havaya sahip olan beldede sürekli esen hafif rüzgarlar hissediliyor. Yaz aylarında sıcaklık ortalama 24 ile 34°C arası. Kış döneminde ise çoğunlukla ılık. 100 kilometreden fazla kıyı şeridine sahip olan Ayvalık’ta, yazları tüm çevre bölgeler yakıcı ve kurak bir sıcaklıktayken, batı yönünden esen ve özellikle öğle saatlerinde başlayan imbat rüzgarı ilçeyi serinletiyor.
Ayvalık, Küçükköy ve Altınova belediyelerine ek olarak 16 köye sahip. İlçe halkını Lozan Antlaşması gereğince Midilli Adası, Makedonya ve Girit bölgesinden gelmiş olan Türkler oluşturuyor. Kış aylarında geniş bir kasaba nüfusuna sahip olan beldede, yaz döneminde turizmin de etkisi ile birlikte nüfus oranı oldukça yükseliyor.
Ayvalık’ta turizm, ilçenin ekonomisinde önemli bir yere sahip. Turizm olanakları açısından zengin seçeneklerin bulunduğu ilçede Şeytan Sofrası başta olmak üzere pek çok doğal güzelliğin yanında, özellikle tarihi Rum evlerine dayanan kültür turizmi de oldukça gelişmiş durumda. Ayvalık’ın merkezine yaklaşık 8 km uzaklıktaki Sarımsaklı beldesi mavi bayrak ödüllü plajları nedeniyle tercih edilirken diğer bir Ayvalık beldesi olan Cunda Adası’nda ise deniz, doğa ve tarih iç içe.